چرایی اجرا یا عدم اجرای DST در بعضی از کشورهای جهان
در اجرای ایده‌ی «صرفه‌جویی با استفاده از روشنایی زودهنگام روز(Daylight Saving Time-DST)»، چالش‌های متعددی وجود دارد که موجب می‌شود بعضی از کشورها بر آن پافشاری کنند، بعضی دیگر با آن مخالفت کنند و تعدادی هم نسبت به آن سکوت در پیش گیرند.
بعنوان مثال کشور بنگلادش در سال ۲۰۰۹ با خاموشی‌های مکرر برق روبرو بود. این کشور برای حل بحران کمبود برق از سیاست DST استفاده کرد. اما طی شش ماه اجرای آزمایشی آن با مردمی سردرگم و دانش‌آموزانی عصبانی که باید در تاریکی صبجگاهی خواب‌آلوده به مدرسه می‌رفتند مواجه شد. به این ترتیب دولت بنگلادش این قانون را لغو کرد و اجرای مجدد آن هیچگاه در دستور کارش قرار نگرفت.
در سال ۲۰۱۴ کشور مصر برای کاهش مصرف انرژی DST را اجرایی کرد ولی سال بعد این قانون لغو شد. دولت مصر در طول ماه رمضان اجرای DST را متوقف می‌کرد و مردم از چهار بار تغییر ساعت(Change Clock) در طول یک سال بسیار ناخشنود بودند و از طرفی مطالعات هیچ کاهشی از مصرف انرژی تحت تأثیر اجرای DST نشان نداد.
کشور نامیبیا از سال 1994، DST را به اجرا درآورد، اما برگشت به زمان استاندارد(Standard Time) شهروندان را با وضعیت ناخوشایند بازگشت به منزل در تاریکی هوا مواجه می‌کرد. به همین دلیل دولت در سال 2015 تصمیم گرفت براساس نظرسنجی در ارتباط با لغو این قانون اقدام نماید و از سال 2017 اجرای تغییر ساعت در نامیبیا متوقف شد.
گروهی از محققان دفتر انرژی شهرداری دوربان آفریقای جنوبی در سال ۲014، پیشنهاد اجرای آزمایشی DST را ارائه کردند که صرفه‌جویی در مصرف برق شهری و بهره‌مندی از مزایایی مانند بهبود وضعیت گردشگری اساس آن بود ولی این پیشنهاد تاکنون به اجرا درنیامده‌است.
در سال 1966 قانون DST در سراسر آمریکا به اجرا درآمد و تاکنون همچنان اجرا می‌شود. البته در ایالت آریزونا به دلیل موقعیت جغرافیایی که موجب گرما و زمان طولانی روزانه شده‌است سیاست زمانی DST اجرا نمی‌شود تا با استفاده از دمای پایین در هنگام بیداری کاهش مصرف انرژی حاصل شود و در عین حال افراد از هماهنگی زمان خواب با نور طبیعی برخوردار شوند. در منطقه هاوایی وضعیت متفاوت است چرا که در مناطق استوایی زمان طلوع و غروب خورشید در تمام طول سال تغییرات چندانی ندارد، به همین دلیل، استفاده از ساعت تابستانی مفهوم خود را از دست می‌دهد. مناطقی مانند پورتوریکو، گوام، ساموآی آمریکایی و جزایر ویرجین ایالات متحده نیز شرایطی مشابه جزایر هاوایی دارند.
در حالی که انگلیسی‌ها نه تنها یک ساعت حتی در بعضی از دوره‌های زمانی دو ساعت، ساعت تابستانی(Summer Time) را جلوتر از زمان استاندارد قرار می‌دادند به دلیل مخالفت‌هایی که با تغییر ساعت وجود داشت، در سال 1993 مؤسسه مطالعات سیاستگذاری(Policy Studies Institute-PSI) مطالعاتی را انجام و نتایجی را به نفع اجرای DST اعلام نمود. این گزارش اطلاعاتی بدین شرح ارائه کرده‌است. در رفت و آمدهای عصرگاهی خطرات مربوط به تصادف با وسایل نقلیه برای گروه‌های آسیب‌پذیر و بطور کلی بالا رفتن میزان تصادفات عصرگاهی ناشی از کاهش دید مشاهده می‌شود که با اجرای ساعت تابستانی از تعداد تصادفات منجر به آسیب شدید و مرگ و میر کاسته می‌شود. همچنین زنان جوان و افراد مسن با تاریکی هوا احساس ناامنی بیشتری دارند و کمتر از منزل خارج می‌شوند و والدین نیز بیشتر از خروج فرزندانشان در تاریکی هوا ممانعت بعمل می‌آوردند. البته حس ناامنی آنها با آمار وقوع بیشتر جرایم در تاریکی هوا تأیید می‌شود به این ترتیب، با اجرای BST(British Summer Time) کودکان، زنان جوان و افراد مسن فرصت‌های بیشتری برای حضور اجتماعی و فعالیت در فضای باز خواهند داشت. از منظر توجه به سلامت افراد جامعه، فعالیت در فضای باز هم برای کودکان ضرورت دارد و هم برای بزرگسالان، بخصوص زنان که اغلب در اواخر عمر دچار شکستگی استخوان ناشی از پوکی می‌شوند که به دلیل ورزش نکردن و کمبود ویتامین D رخ می‌دهد. علاوه بر این موارد اختلال عاطفی فصلی که شدیدترین شکل افسردگی ناشی از کمبود نور است حدود یک درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد که در این حال DST می‌تواند ارزش درمانی برای این افراد داشته باشد. با توجه به سازگاری بیشتر کودکان با خوابیدن در روشنایی در منطقه اسکاندیناوی که روز و شب بسیار طولانی را تجربه می‌کنند نگرانی جدی از بابت ریتم شبانه‌روزی بیش از یک یا چند روز وجود ندارد چرا که سبک زندگی افراد بیشتر از برنامه شخصی آنها در طول روز اثر پذیر است تا ساعات تاریکی و روشنایی. بعلاوه در ارنباط با استفاده بهینه از اوقات فراغت، معمولا افراد از ساعات پایانی روز برای تفریح و ورزش استفاده می‌کنند ولی اگر اوقات فراعت آنها در ساعات تاریکی واقع شود ترجیح می‌دهند در خانه تلویزیون تماشا کنند. به این ترتیب استفاده از DST منجر به حضور بیشتر مردم در خارج از منازل و پرداختن ایشان به تفریحات سالمی مانند انواع ورزش یا باغبانی و غیره می‌شود. البته این شرایط برای کسب و کارهایی مانند تئاتر و سینما و گالری و غیره که در فضای بسته فعالیت می‌کنند مطلوب نیست چرا که درآمد ایشان را کاهش می‌دهد. بهبود در صنعت توریسم به دلیل روشنایی عصر هنگام باعث افزایش درآمد در آن می‌شود و تجارت با خاور دور را تسهیل می‌کند هر چند هماهنگی با آمریکای شمالی کاهش پیدا می‌کند. و بالاخره اینکه با کاهش میزان مصرف برق و انتقال پیک تقاضای آن از عصر به صبح بهره‌وری صنعت برق افزایش پیدا می‌کند.
در سال 2021 انجمن سیاستگذاری زمان آلمان (German Society for Time Policy) طی تحقیقاتی اعلام کرد که شواهد علمی کافی در تایید اثر DST بر صرفه‌جویی در مصرف انرژی وجود ندارد و از طرفی دلایل پزشکی ثابت شده‌ای در ارتباط با آسیب‌زا بودن تغییرات ناشی از بی‌خوابی یا کم‌خوابی(مانند حملات قلبی بیشتر یا تصادفات به دلیل خواب ناکافی) در روز یا روزهای شروع ساعت تابستانی وجود دارد. البته استفاده از ساعت تابستانی از طریق بکارگیری نیروی کار بصورت پیوسته در چندین منطقه زمانی موجب رشد اقصادی می‌شود ولی این منفعت اقتصادی هم موجب استعمار نیروی کار و هم آسیب زدن به محیط زیست از طریق فشار بیشتر بر محیط و آلودگی نوری می‌شود. همچنین مشاغل مرتبط با اوقات فراغت استدلال‌های قوی به نفع DST ارائه می‌کنند. از دیگر تأثیرات منفی اجرای ساعت تابستانی بر افراد، فشار ناشی از اختلاف ساعت اجتماعی(Social Jet Lag) با ساعت درونی بدن (Biological Clock) است. ساعت اجتماعی که براساس زمان تعریف شده برای فعالیتهای اجتماعی مانند ساعت حضور در مدرسه یا ساعت حضور در محل کار تعیین می‌شود، کنترل زیادی بر برنامه‌های روزانه افراد دارد. با اجرای DST یک فاصله زمانی بین ساعت درونی بدن و ساعت اجتماعی افراد بصورت دائمی ایجاد می‌شود. بعضی از طرفداران DST اختلاف زمانی بین ساعت درونی بدن و ساعت اجتماعی در زمان اجرای ساعت تابستانی را به اختلال در برنامه روزانه ناشی از جا به جایی در دو منطقه مختلف زمانی شبیه می‌دانند در حالیکه این اختلال در طول مدت اجرای ساعت تابستانی دائما برقرار است ولی اختلال مربوط به جا به جایی مکانی بعد از چند روز با ساعت بدن همگام می‌شود. البته بیشتر مردم از اینکه روشنایی عصرگاهی طولانی‌تر شود احساس رضایت می‌کنند اما این رضایت به قیمت فشار بیشتر برای انجام مسئولیتهای اجتماعی و خواب کمتر برای برخورداری از مهمانی‌ها و مصرف مواد و الکل حاصل می‌شود.
به این ترتیب، می‌بینیم که اختلاف بر سر اجرا یا عدم اجرای DST یا ساعت تابستانی همچنان ادامه دارد و تصمیم‌گیری برای لغو یا بکارگیری آن انتخاب آسانی نیست. البته کشورهای صنعتی مانند ژاپن، چین و هند که دارای جمعیت قابل توجهی نیز هستند هیچگاه به مسئله اجرا یا عدم‌اجرای DST نپرداخته‌اند.
منابع:
1- The Future of Daylight Saving Time
http://zeitpolitik.org/wp-content/uploads/2022/03/future_of_DST.pdf
2- TIME FOR CHANGE Setting Clocks Forward by One Hour throughout the Year A new review of the evidence
https://mayerhillman.files.wordpress.com/2014/09/time-fora-change.pdf
3- Much of The World Doesn't Do Daylight Saving Time. How Come?
4- The Reason Some States Don't Observe Daylight Saving Time
https://time.com/5005600/states-without-daylight-savings-time/
5- Daylight saving time by country
https://en.wikipedia.org/wiki/Daylight_saving_time_by_country
